Πληροφοριακά Συστήματα κ Ναυτιλία (MARIS)

Ορισμός Πληροφοριακού Συστήματος

Ως Πληροφοριακό Σύστημα (Information Systems - IS), ορίζεται ένα σύνολο από διαδικασίες, οι οποίες αποσκοπούν στις εξής ενέργειες: συλλογή, εγγραφή, ανάκτηση, επεξεργασία, αποθήκευση και ανάλυση των πληροφοριών. Οι διαδικασίες αυτές, δεν είναι μονοσήμαντες, αλλά αναφέρονται τόσο στο ανθρώπινο δυναμικό, όσο και στην εφαρμογή των υπολογιστικών συστημάτων. Τα συστήματα αυτά περιλαμβάνουν λογισμικό και υλικό μέρος, ενώ πολλές φορές υποστηρίζουν και το τηλεπικοινωνιακό σκέλος.

Τα Πληροφοριακά συστήματα, αποτελούν ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται σήμερα σχεδόν από κάθε επιχείρηση ή οργανισμό. Για να φτάσουν στο σημείο οι επιχειρήσεις να θεωρούν απαραίτητη την εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων, διαπιστώνεται ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ αυτών είναι πολύ μεγάλος. Προκειμένου οι επιχειρήσεις να επιβιώσουν μέσα σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον θα πρέπει να προβούν σε ενέργειες για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός άρτια εξοπλισμένου πληροφοριακού συστήματος (Raghu & Johannes, 2002).

Ιστορική Αναδρομή

Πριν διακόσια χρόνια οι πληροφορίες για τις ναυτιλιακές υπηρεσίες μέχρι την επιστροφή του πλοίου ήταν ελάχιστες, καθώς το μοναδικό μέσω επικοινωνίας ήταν η αλληλογραφία. Τα πλοία βασιζόταν στους αξιωματούχους επόπτες εργασίας, που έλεγχαν τις εργασίες και κανόνιζαν τον αναλογούν ναύλο. Οι πλοιοκτήτες χειριζόταν τα ζητήματα, που αφορούσαν το πλοίο, όσο εκείνο ήταν μακριά χωρίς να υπάρχει γνώση για το πότε και εάν θα επιστρέψει. Τον 18ος αιώνας δημιουργήθηκαν Προσωπικά Ναυτιλιακά Δίκτυα. Ένα δίκτυο πληροφοριών διαμορφώθηκε με κύρια σημεία αναφοράς τα καφενεία. Κατά την διάρκεια του αιώνα τα καφενεία έγιναν πόλοι έλξης για όσους σχετίζονταν με την ναυτιλία (π.χ. πλοιοκτήτες, αξιωματούχοι κ.α.) με αποτέλεσμα να πάρουν μια μορφή «κέντρου πληροφοριών» για κάθε λιμάνι.

Η εξάπλωση των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών και η ταχύτατη ανάπτυξη του εμπορίου αποτέλεσε μεγάλη ανάγκη η βελτίωση της επικοινωνίας με Αμερική και Ινδία. Οι πρώτες προσπάθειες ξεκίνησαν το 1841 με τεράστιες επενδύσεις. Από το 1841 έως το 1897 μεσολάβησαν πολλές αποτυχημένες προσπάθειες. Το 1987 162,000 ναυτικά μίλια καλωδίων εγκαταστάθηκαν, ορίζοντας την Ναυτιλία στην παγκόσμια αγορά και η άμεση επικοινωνία για πρώτη φορά ήταν εφικτή. Τα πληροφοριακά συστήματα πρωτοεμφανίστηκαν στον Β ́ Παγκόσμιο πόλεμο, με την ραγδαία και αναγκαία ανάπτυξη τους, μηχανικά αλλά και ηλεκτρονικά. Οι εφαρμογές των πληροφοριακών συστημάτων στις επιχειρηματικές δραστηριότητες άρχισαν στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Οι υπολογιστές χρησιμοποιούνταν για μεγάλο όγκο επαναλαμβανόμενων συναλλακτικών εργασιών. Οργάνωναν επί της ουσίας τα αριθμητικά δεδομένα στους τομείς του λογιστηρίου, της χρηματοδότησης και της διαχείρισης ανθρώπινων πόρων που στην πορεία ονομάστηκαν Συστήματα Επεξεργασίας Συναλλαγών (TPS- Transaction Processing Systems). Μέχρι το 1960 οι διαχειριστές αντάλλασσαν πληροφορίες με το τηλέγραφο ή το τηλέφωνο αυξάνοντας το λειτουργικό κόστος και παράλληλα η ταχύτητα του μηνύματος δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη. Μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο μειώθηκε το κόστος επικοινωνίας και αυξήθηκαν οι ταχύτητες ανταλλαγής πληροφοριών καθώς εισήλθαν ο τηλέγραφος, το telex,οι άμεσες τηλεφωνικές συνδιαλέξεις και το φαξ. Η δεκαετία του ́60 σταθμός για τα πληροφοριακά δίκτυα, με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές να ξεκινάνε μια επανάσταση στην αποθήκευση, διαχείριση και πρόσβαση της πληροφορίας. Με τους Η/Υ αυτοματοποίησαν τα συστήματα πληροφόρησης και την παροχή online πληροφοριών. Το 1970 η ζήτηση για πληροφοριακά συστήματα μεγάλωνε καθώς επικρατούσε όλο ένα η ηλεκτρονική επικοινωνία και ο υπολογισμός μέσω δικτύων σε επιχειρήσεις και βιομηχανίες. Αυτό ήταν αφορμή και η εμφάνιση συστημάτων αυτοματισμού γραφείου και η επεξεργασία κειμένων καθώς και η σχεδίαση και παραγωγή βοήθειας Η/Υ. Οι δυνατότητες των Η/Υ αυξάνονταν και το κόστος όλο ένα και μειωνόταν με αποτέλεσμα την εξάπλωσή του και σε άλλους τομείς. Η μηχανογραφημένη υποστήριξη στην λήξη αποφάσεων ήταν πραγματικότητα με τα Συστήματα Υποστήριξη Λήξης Αποφάσεων (DSS – Decision Support Systems). Το κόστος των DSS μειωνόταν αλλά δεν ήταν ικανοποιητικά, για την εποχή παράμενε μεγάλο. Η εμφάνιση των μικροϋπολογιστών την δεκαετία του 1980 άλλαξε τα δεδομένα. Το κόστος μειώθηκε κι άλλο με τους υπολογιστές γραφείου. Η εξέλιξη όμως των DSS έφερε σαν αποτέλεσμα την διάσπασή τους στις εξής δυο κατευθύνσεις: Συστήματα Υποστήριξης Ομάδων (GSS – Group Support Systems) και Εταιρικά Πληροφοριακά Συστήματα (EIS – Enterprise Information Systems).

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ξεκίνησε η χρήση προγραμμάτων, από επιχειρήσεις, που ήταν σε θέση να εκτελέσουν πράξεις συμβολικής λογικής για την επίλυση προβλημάτων και ονομάστηκαν προγράμματα Τεχνητής Νοημοσύνης (AI – Artificial Intelligence). Η εφαρμογή των προγραμμάτων AI οδήγησαν στην ανάπτυξη των Έμπειρων Συστημάτων (ES –Expert Systems). Τα ES ήταν συστήματα που μπορούσαν να προσφέρουν την τεχνογνωσία εμπειρογνωμόνων στους τελικούς χρήστες με αποτέλεσμα αυτοί να μπορούν να λύσουν πολύπλοκα προβλήματα. Τη δεκαετία του ́90 με το διαδίκτυο (World Wide Web), ως οικονομικό, εύκολο και ταχύτατο τρόπο επικοινωνίας, έδωσε την δυνατότητα δωρεάν πρόσβαση σε μεγάλες διαδικτυακές βάσεις δεδομένων. Η Ηλεκτρονική Μετάδοση Πληροφοριών (Electronical Data Interchange) ορίστηκε ως η ηλεκτρονική μεταφορά κωδικοποιημένων εμπορικών πληροφοριών και τυποποιημένων μηνυμάτων, χρησιμοποιώντας συμφωνημένους κανόνες. Οι μεταδώσεις πραγματοποιούνταν από ένα σύστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών σε ένα άλλο με ηλεκτρονικά μέσα. Πλέον ως απαραίτητο εργαλείο, για τους ναυτιλιακούς επαγγελματίες, που παρείχε την δυνατότητα καταχώρησης στοιχείων και πληροφοριών στον Η/Υ και διάθεση αυτών σε οποιονδήποτε χρήστη για να τα επεξεργαστή ή να τα συμπληρώσει. Σημαντικό πλεονέκτημα για του πλοιοκτήτες ήταν και η μείωση και αποφυγή σε λειτουργικά κόστη όπως η μείωση της γραφειοκρατίας. Από το 2000 τα πληροφοριακά συστήματα πέρασαν στο επίπεδο του διαδικτύου με την ολοκληρωμένη πληροφοριακή πλατφόρμα (IP- InformativePlatform). Πλέον ο χώρος που δραστηριοποιούνται τα συστήματα είναι το διαδίκτυο και η εξάπλωση ήταν ραγδαία και σε όλους τους τομείς.

MARIS (Marine Career Information System)

Το έργο MARIS αφορά στη συνέργεια μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου στον ναυτιλιακό τομέα, την μεγαλύτερη βιομηχανία και των δύο χωρών. Συνέργειες αναφορικά με την αξιοποίηση των υπαρχόντων δεδομένων καθώς και με την ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών εφαρμογών προς όφελος της ναυτικής εκπαίδευσης και σταδιοδρομίας, ιδίως σε περίοδο οικονομικής κρίσης, θεωρείται ύψιστης εθνικής σημασίας και για τις δύο χώρες. Η ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος υποστήριξης της ναυτικής σταδιοδρομίας με γνώμονα την καλύτερη, πιο αξιόπιστη και ταχύτερη εξυπηρέτηση του ναυτικού και ολόκληρης της ναυτιλιακής κοινότητας αποτελεί αναγκαιότητα, αλλά και σημαντική προοπτική, αφού οι δύο χώρες μοιράζονται τις πρώτες θέσεις στην εμπορική ναυτιλία εδώ και δεκαετίες.

Βασικοί στόχοι του έργου είναι:

– Η παροχή Ολοκληρωμένων Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών στην ευρύτερη ναυτιλιακή κοινότητα και στους πολίτες.

– Η συνεχής προσέλκυση νέων ανθρώπων για τη στοχευμένη και εστιασμένη, σύμφωνα με τις επίκαιρες ανάγκες της ναυτιλιακής κοινότητας, ανάπτυξη κατάλληλα εκπαιδευμένων, καταρτισμένων και πιστοποιημένων, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα, επαγγελματιών, τόσο στους παραδοσιακούς, όσο και σε σύγχρονους τομείς δραστηριότητας του ναυτιλιακού πλέγματος.

– Η ώσμωση μεταξύ των δύο θεσμικά αρμόδιων φορέων για την εμπορική ναυτιλία, της Κύπρου και της Ελλάδας, και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και χρήσιμων συμπερασμάτων προς όφελος στελεχών και επιχειρήσεων του κλάδου.

Η προστιθέμενη αξία για Ελλάδα και Κύπρο είναι τεράστια, αφού η υλοποίηση ενός τέτοιου εγχειρήματος συμπυκνώνει την εμπειρία και την συνεργασία Υπηρεσιών των δύο χωρών που είναι υπεύθυνες μεταξύ άλλων για την προσέλκυση και την εισαγωγή νέων στο ναυτικό επάγγελμα. Το συγκεκριμένο έργο στοχεύει στον εκσυγχρονισμό της ναυτικής εκπαίδευσης με χρήση νέων τεχνολογιών με απώτερο στόχο την αύξηση του αριθμού των αποφοίτων ναυτικών και κατ’ επέκταση την ενίσχυση του ναυτεργατικού δυναμικού των δύο χωρών. Το προτεινόμενο νέο σύστημα, θα λειτουργεί σύμφωνα με τις επιταγές της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης η οποία έχει στόχο τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης με την εισαγωγή τεχνολογιών αιχμής και την ψηφιακή σύνδεση κυβερνητικών υποδομών, πληροφοριακών συστημάτων, για την εξοικονόμηση πόρων & την ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών διακυβέρνησης προς τις επιχειρήσεις & τους πολίτες.

Με την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου θα επιτευχθεί η παρακολούθηση του ναυτικού από τη στιγμή που θα εισέλθει στο σύστημα ως υποψήφιος σπουδαστής μέχρι τη συνταξιοδότησή του, απλουστεύοντας τις διοικητικές διαδικασίες και διευκολύνοντας την διεπαφή του με το σύστημα ναυτικής εκπαίδευσης και πιστοποίησης των δύο χωρών. Στο πλαίσιο αυτό θα επιτευχθούν σαφή και μετρήσιμα αποτελέσματα (π.χ. μείωση των χρόνων διεκπεραίωσης των συνδιαλλαγών), αυξάνοντας το βαθμό ικανοποίησης σπουδαστών, ναυτικών και ναυτιλιακών επιχειρήσεων.

Οι κύριες εκροές του έργου είναι: 1) Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Ναυτικής Εκπαίδευσης του ΥΝΑΝΠ, με Φορέα Λειτουργίας τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών (ΔΕΚΝ), με γνώμονα την καλύτερη, πιο αξιόπιστη και ταχύτερη εξυπηρέτηση του Έλληνα ναυτικού και των ναυτιλιακών εταιρειών, το οποίο θα αποτελεί εργαλείο για την άσκηση πολιτικής από το ΥΝΑΝΠ, στον τομέα της ναυτιλίας και ειδικότερα της ναυτικής εκπαίδευσης και της πρόσβασης στο ναυτικό επάγγελμα, με την τροφοδότηση αξιόπιστων ποσοτικών και ποιοτικών στατιστικών στοιχείων με κατάλληλους δείκτες ποιότητας. 2) Διαδραστικό η-Μητρώο ναυτικών, για την ψηφιοποίηση του υλικού αρχείου του μητρώου ναυτικών του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας της Κύπρου και τη δημιουργία διαδραστικής διαδικτυακής εφαρμογής για προσωπικό υπολογιστή και κινητά τηλέφωνα, ώστε οι εγγεγραμμένοι ναυτικοί να ενημερώνονται για το περιεχόμενο του ηλεκτρονικού τους φακέλου και να ενημερώνουν τον ηλεκτρονικό τους φάκελο για τις εκπαιδεύσεις και τη θαλάσσια υπηρεσία τους.

Μέσω της υλοποίησης των ανωτέρω εκροών, επιτυγχάνεται η παροχή ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους ναυτικούς και τη ναυτιλιακή κοινότητα των δύο κρατών, βελτιώνοντας την πληροφοριακή ωριμότητα των δύο φορέων και αξιοποιώντας υφιστάμενα δεδομένα στις ηλεκτρονικές συναλλαγές των ναυτικών, σπουδαστών και ναυτιλιακών επιχειρήσεων με τις αρμόδιες υπηρεσίες των δύο εταίρων δημοσίων αρχών.

Βιβλιογραφία (πηγές)

https://hellanicus.lib.aegean.gr/bitstream/handle/11610/21137/%CE%A0%CE%9B%CE%97%CE%A1%CE%9F%CE%A6%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%91%CE%9A%CE%91_%CE%A3%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%91_%CE%A3%CE%A4%CE%97_%CE%9D%CE%91%CE%A5%CE%A4%CE%99%CE%9B%CE%99%CE%91-converted%20%285%29%20%281%29.pdf?sequence=5&isAllowed=y#%5B%7B%22num%22%3A59%2C%22gen%22%3A0%7D%2C%7B%22name%22%3A%22XYZ%22%7D%2C87%2C731%2C0%5D https://greece-cyprus.eu/%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%B1/maris-%CF%80%CE%BB%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%BD%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B4/