Συγκριτική διδασκαλία των κλασικών γλωσσών Μάθημα 10

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 10

(Με βάση το σχετικό δικό μας βιβλίο (των Ιωαννίδη Κ. & Ιωαννίδου Αικ.) του 2007)

Μάθημα 10. 1η επαναληπτική άσκηση (Μαθήματα 1-9).

10.1. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

1. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις έχει σωστά πνεύματα;

α. ἄγε, ὦ παῖ, λέγε! β. ἄγε, ὧ παῖ, λέγε! γ. ἅγε, ὦ παῖ λέγε!

2. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις δεν είναι σωστά τονισμένη;

α. ἀγείτων καὶ μόνος εἶ. β. ἀγείτων καί μόνος εἶ. γ. ἀγείτονες καὶ μόνοι.

3. Ποια από τις παρακάτω σύνθετες λέξεις παίρνει δασεία όταν είναι απλή;

α. κατέχω β. ἀνέρχομαι γ. ἀφαιρῶ.

4. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις έχει σωστό τονισμό;

α. ἀντιβολῶ σὲ. β. ἀντιβολὼ σε. γ. ἀντιβολῶ σε.

5. Σε ποια από τις παρακάτω ομάδες λέξεων υπάρχει λέξη με λανθασμένο πνεύμα;

α. ἕως, ἡνίκα, ἵνα β. ἑπτά, ἑκατόν, ἑννέα γ. ἐμοῦ, ἐκεῖνοι, αὐτός.

6. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις δείχνει τι δηλώνει ο αόριστος;

α. παρελθόν & διάρκεια β. παρόν & στιγμιαία πράξη γ. παρελθόν & στιγμιαία πράξη.

7. Το κατηγορούμενο δηλώνει

α. ιδιότητα του υποκειμένου β. ιδιότητα του αντικειμένου γ. και τα δύο.

8. Το αντικείμενο μπορεί να είναι

α. άμεσο και έμμεσο β. μονόπτωτο και δίπτωτο γ. επιρρηματικό.

9. Η γενική διαιρετική δηλώνει

α. ένα σύνολο β. διαιρεμένο μέρος γ. ποσότητα.

10. Αν κατά την ανάλυση περιόδου περισσεύει αντωνυμία μπορεί να είναι προσδιορισμός

α. αντωνυμικός β. επιθετικός γ. επιρρηματικός.

11. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο αρσενικά προσηγορικά ουσιαστικά;

α. Σωκράτης, ἐλέφας, ἐργάτης β. ὄνος, φύλαξ, παῖς γ. διδάσκαλος, Πειραιεύς.

12. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές γενικές;

α. λοχιών, Ἑρμῶν, κιόνων β. ἐτησίων, ναυτῶν, παίδων γ. λοχιῶν, θεῶν, κύνων.

13. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές κλητικές;

α. πολίτη, τελῶνα β. γίγαν, ἰχθύ γ. γυμνασιάρχη, παντοπῶλα.

14. Τι μπορεί να σημαίνει η έκφραση «ἐπέταξεν ἕπεσθαι»;

α. διέταξε να ακολουθήσουν β. διέταξε να πηδήσουν γ. είπε «ακολουθήστε με».

15. Πώς θα χαιρετήσει πρώτος ο μαθητής το δάσκαλο που θα συναντήσει στο δρόμο;

α. Χαίρετε, ὦ διδάσκαλε! β. καὶ σύ γε χαῖρε, διδάσκαλε! γ. χαῖρε, ὦ διδάσκαλε!

16. Πῶς είναι οι αντίστοιχοι τύποι του παρατατικού των ρημάτων ἐξελαύνετε, ἐμβάλλει;

α. ἐξηλαύνετε, ἐνέβαλε β. ἐξελαύνατε, ἐνέβαλλε γ. ἐξηλαύνετε, ἐνέβαλλε.

17. Ποιες από τις παρακάτω περιπτώσεις προσδιορίζουν σωστά το θέμα και την κατάληξη;

α. ἄγ-ο-μεν, ἄγο-μεν, ἄγ-ομεν β. ἄγου-σι, ἄγ-οντι, ἄγ-εις γ. ἄγ-ε-τε, ἄγ-ο-μεν, ἄγ-ο-ντι.

18. Οι ευθείες ερωτήσεις είναι κύριες προτάσεις που εξαρτώνται από

α. λεκτικό ρήμα β. ερωτήσεως σημαντικό ρήμα γ. κανένα ρήμα.

19. Γενικά αναμένεται αρνητική απάντηση σε ερωτήσεις που εισάγονται με τα μόρια

α. οὐ, ἆρ’ οὐ, οὐκοῦν β. μή, ἆρα, μῶν γ. ναί, ναίχι, δή.

20. Οι διμελείς ερωτήσεις ολικής άγνοιας εισάγονται με

α. πότερον ἤ β. πότερα ἤ γ. ἤ.

21. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές γενικές;

α. γλωσσῶν, γλώσσας, μοίρας β. μουσῶν, γλώσσης, μοίρας γ. μοιρῶν, μούσης, γλώσσας.

22. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές κλητικές;

α. πόλι, ἐλπίς, τάφρε β. πόλις, ἐλπί, τάφρε γ. πόλι, ἐλπί, τάφρε.

23. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές δοτικές;

α. μαχαίρᾳ, εὐγενείᾳ, πρῷρᾳ β. σφύρᾳ, σφύραις, τραπέζῃ γ. πεῖρᾳ, πεῖραις, σπείρᾳ.

24. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις είναι πιο σωστή;

α. ὁ πατὴρ θερίζει ἐν τῇ νήσῳ β. ὁ πατὴρ θερίζει ἐν τῷ χειμῶνι γ. θερίζομεν καρπῶν.

25. Η ευκτική του πλάγιου λόγου χρησιμοποιείται όταν το ρήμα της κύριας πρότασης

α. είναι αρκτικού χρόνου β. είναι σε υποτακτική γ. είναι ιστορικού χρόνου.

26. Τι είναι συντακτικά η λέξη ἡλικία στο «ποίαν δὲ ἡλικίαν ἀναμένω ἐλθεῖν ἐμαυτῷ»;

α. αντικείμενο ρήματος β. αντικείμενο απαρεμφάτου γ. υποκείμενο απαρεμφάτου.

27. Ο αόριστος διαφέρει από τον παρακείμενο

α. ως προς το ρηματικό θέμα β. ως προς το χρονικό σημείο γ. ως προς τα πρόσωπα.

28. Στους ιστορικούς ή παραγόμενους χρόνους ανήκει

α. ο συντελεσμένος μέλλοντας β. ο απλός μέλλοντας, γ. ο παρατατικός.

29. Πῶς είναι οι αντίστοιχοι τύποι του παρακειμένου των ρημάτων τυγχάνω, καλῶ;

α. τετύχηκα, κέκληκα β. ἐτύχηκα, κέκληκα γ. τετύχηκα, ἐκέκληκα.

30. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστούς τύπους υπερσυντελίκου;

α. ἐλελύκην, ἐλελύκειμεν β. ἐπεπράγειν, ἐπεπράγεμεν γ. ἐπεποιήκησαν.

31. Οι μονομερείς ερωτήσεις ολικής άγνοιας εισάγονται με

α. πότερα ἤ, πότερον ἤ β. εἰ, εἰ οὐ, εἰ μὴ γ. εἰ ἤ, εἰ εἴτε.

32. Οι πλάγιες ερωτήσεις μετά από λεκτικά, γνωστικά, αισθητικά ρήματα εισάγονται με

α. ερωτηματικές αντωνυμίες β. αοριστολογικές αντωνυμίες γ. απλές αναφορικές αντων.

33. Η λέξη ἰδών είναι ομόρριζη με τη λέξη

α. videο β. ἴθι γ. εἰδῶ.

34. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές γενικές ουδετέρων;

α. πένθους, κρέως, αἰδοῦς β. γενῶν, πλήθους, ἦρος γ. δάσους, τάφου, πλήθους.

35. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές δοτικές ουδετέρων;

α. στρατεύματι, ἄγχει, βέλεσσι β. πλήθεσι, λόγοις, ρήμασι γ. ὠσί, ὀστῷ, πυροῖς.

36. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές κλητικές;

α. πλῆθος, ἄδελφε, παῖ β. δέσποτα, τυραννίς, γένη, γ. παῖ, ἄνερ, ἔλεφας.

37. Ο Ευριπίδης χρησιμοποιεί ως θέμα την τύχη στο δράμα

α. Ελένη β. Ίων γ. Ηλέκτρα.

38. Η μακεδονική φάλαγγα είχε περίπου

α. 3000 οπλίτες β. 2000 οπλίτες γ. 1000 οπλίτες.

39. Οι βασικές ημέρες του αρχαίου ελληνικού μήνα ήταν κατά σειρά

α. νουμηνία, ενάτη, εἰκάς β. δεκάτη, εἰκάς, τριακάς γ. νουμηνία, δεκάτη, εἰκάς.

40. Τα παρακάτω νομίσματα ήταν περίπου αντίστοιχης αξίας

α. δραχμή - dena’rius β. τριώβολο - seste’rtius γ. μνᾶ - denarius.

10.2. ΛΑΤΙΝΙΚΑ

1. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις δεν είναι σωστά τονισμένη (με βοηθητικά σημάδια);

α. erra’re huma’num est β. epi’stula po’etae γ. nullam spera’re salu’tem.

2. Ποια από τις παρακάτω εκφράσεις έχει σωστό τονισμό (με βοηθητικά σημάδια);

α. ab urbe co’ndita β. homo ho’mini lupus γ. ho’noris ca’usa.

3. Η προπαραλήγουσα τονίζεται όταν η παραλήγουσα

α. δεν τονίζεται β. είναι μακρόχρονη γ. είναι βραχύχρονη.

4. Η λέξη philoso’phia τονίζεται στην προπαραλήγουσα γιατί είναι

α. ελληνικής προέλευσης β. με παραλήγουσα βραχύχρονη γ. με λήγουσα βραχύχρονη.

5. Στην έκφραση Germa’ni magna figu’ra erant η λέξη figu’ra συντακτικά είναι

α. αφαιρετική της αιτίας β. αφαιρετική της αναφοράς γ. αφαιρετική της ιδιότητας.

6. Στην έκφραση salus populi η γενική po’puli συντακτικά είναι

α. αντικειμενική β. υποκειμενική γ. ιδιότητας.

7. Στην έκφραση poe’tae nascu’ntur το ρήμα σημαίνει

α. γεννιούνται β. γίνονται γ. εξελίσσονται.

8. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές γενικές;

α. Oly’mpi, poe’tae, po’puli β. ami’ci, exe’rcitus, regi γ. Ro’muli, murus, nu’meri.

9. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές αφαιρετικές;

α. pe’dibus, pu’eris, exerci’tui β. sena’tibus, fontis, populis γ. gla’diis, du’cibus, poe’tis.

10. Το θεματικό φωνήεν με το οποίο σχηματίζεται η τρίτη συζυγία της λατινικής είναι

α. e μακρόχρονο β. e βραχύχρονο γ. i βραχύχρονο.

11. Οι καταλήξεις σχηματισμού της οριστικής των αρκτικών - ιστορικών χρόνων διαφέρουν

α. στο πρώτο ενικό πρόσωπο β. Στο πρώτο πληθυντικό πρόσωπο γ. και στα δύο.

12. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστούς τύπους ρημάτων;

α. audie’bam, legis, amit β. ama’bis, leges, lege’mus γ. finie’bant, finiis, fine’bam.

13. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις δεν περιέχει μόνο σωστούς τύπους ρημάτων;

α. sunt, pugnant, superabant β. castigabunt, erant, amant γ. collocabem, leges, audit.

14. Ποιας συζυγίας είναι οι ρηματικοί τύποι lege’bas, lege’bant ;

α. πρώτης β. δεύτερης γ. τρίτης.

15. Όταν ρωτάμε με το ερωτηματικό μόριο ne περιμένουμε απάντηση

α. καταφατική β. αρνητική γ. καταφατική ή αρνητική.

16. Οι διμελείς ερωτήσεις εισάγονται με τα μόρια

α. utrum, ne, an, β. nae, haud, non γ. quis, quale, quot.

17. Τι είναι συντακτικά η λέξη iucu’ndius στην έκφραση “nihil mihi iucu’ndius est”;

α. υποκείμενο β. αντικείμενο γ. κατηγορούμενο.

18. Πώς θα απαντήσουν οι μαθητές στο δάσκαλο όταν τους χαιρετήσει λέγοντας «vale’te»;

α. vale tu quoque β. salve’te γ. salve’te, magi’ster.

19. Ποια ημερομηνία ήταν οι Καλένδες;

α. πρώτη του μήνα β. επτά του μήνα γ. δεκαπέντε του μήνα.

20. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές γενικές θηλυκών;

α. pa’triae, silvo’rum, fe’minae β. auda’ciae, familias, manus γ. bestia’rum, manum, sedum.

21. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές δοτικές;

α. dea’bus, fami’liis, se’dibus β. u’rbibus, rebis, pugnis γ. pugnis, lucis, malis.

22. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές κλητικές;

α. lux, acus, re β. pugnas, acus, res γ. mali, luce, re.

23. Η γενική πληθυντικού των ουσιαστικών της Γ΄κλίσης που έχουν δύο σύμφωνα στο θέμα

α. λήγει σε -um β. λήγει σε -orum γ. λήγει σε -ium.

24. Πώς θα ρωτήσουμε στα λατινικά κάποιον για την υγεία του;

α. vale, quo’modo te habes β. vale, quid facis γ. vale, vale’sne.

25. Quid graece signi’ficant verba «vicus, campus, lignea»;

α. χωριό, πόλη, καλύβα β. κώμη, πεδιάδα, ξύλο γ. χωριό, πεδιάδα, ξύλινη.

26. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστούς τύπους ρημάτων;

α. praebuit, spectavet β. praebuimus, spectaverat γ. praebueret, spectaverit.

27. Ο παρακείμενος me’mini σημαίνει

α. θυμήθηκα β. είχα θυμηθεί γ. θυμάμαι.

28. Η έκφραση ti’meo ne si’leat σημαίνει

α. φοβάμαι να σιωπήσω β. φοβάμαι μήπως σιωπήσει γ. φοβάμαι να μιλήσω.

29. Το ρήμα lateo είναι συγγενές με το ελληνικό

α. λανθάνω β. λαγχάνω γ. λαμβάνω.

30. Η αρχαία τοπική πτώση της λατινικής είναι ίδια με τη

α. δοτική π.χ. Romae β. αφαιρετική π.χ. Roma γ. γενική π.χ. Romae.

31. Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις της λατινικής εισάγονται και με

α. αναφορικές αντωνυμίες, β. ερωτηματικά μόρια γ. αοριστολογικές αντωνυμίες.

32. Οι πλάγιες ερωτήσεις εκφέρονται με υποτακτική όταν εξαρτώνται από

α. αρκτικό χρόνο β. ιστορικό χρόνο γ. πάντοτε.

33. Η έκφραση mea sente’ntia μπορεί να σημαίνει

α. κατά τη γνώμη μου β. η βούλησή μου γ. κανένα από τα δύο.

34. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές γενικές ουδετέρων;

α. co’rporis, co’rporum, anima’lum β. imperii, ge’nerum, maris γ. belli, proe’lium, ovi.

35. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές δοτικές ουδετέρων;

α. donis, no’mini, ope’ribus β. mari, flu’minum, o’peri γ. exerci’tui, no’mini, ma’libus.

36. Ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιέχει μόνο σωστές αφαιρετικές;

α. civi, igni, ma’ribus β. dono, bellis, co’rporis γ. no’mine, fluminis, o’pere.

37. Η αρχαία οργανική πτώση της λατινικής είναι ίδια με τη

α. γενική domi β. δοτική domui γ. αφαιρετική domo.

38. Ορθές πτώσεις ονομάζονται

α. η ονομαστική και αιτιατική β. η ονομαστική και κλητική γ. η ονομαστική και γενική.

39. Ο τροχός της τύχης για πρώτη φορά αναφέρεται

α. στα Ca’rmina Bura’na β. σε ωδή του Οράτιου γ. σε ωδή του Πίνδαρου.

40. Την Κόρινθο την κατέλαβε ο

α. Καικίλιος Μέτελλος β. Λεύκιος Μόμμιος γ. Αιμίλιος Παύλος.

10.3. Να αναγνωρίσεις τα ουσιαστικά και τα ρήματα στα παρακάτω κείμενα, να εξηγήσεις τη λειτουργία τους, στο βαθμό που μπορείς, μέσα στην περίοδο και να δικαιολογήσεις τον τονισμό όλων των λέξεων:

Α. Εἰ δέ τις εἰς χρήματα κερδαλεώτερον (πιο σύμφορο) νομίζει εἶναι τῇ πόλει πόλεμον ἤ εἰρήνην, ἐγὼ μὲν οὐκ οἶδα, πῶς ἄν ἄμεινον ταῦτα κριθείη ἤ εἴ τις τὰ προγεγενημένα ἔτι ἀνασκοποίη τῇ πόλει, πῶς ἀποβέβηκεν. Εὑρήσει γὰρ τό τε παλαιόν ἐν εἰρήνῃ μὲν πάνυ πολλὰ χρήματα εἰς τὴν πόλιν ἀνενεχθέντα (είχαν συγκεντρωθεί, αναφέρομαι), ἐν πολέμῳ δὲ πάντα ταῦτα καταδαπανηθέντα. Γνώσεται δέ, ἤν σκοπῇ, καὶ ἐν τῷ νῦν χρόνῳ διὰ μὲν τὸν πόλεμον πολλὰς τῶν προσόδων ἐκλειπούσας, διὰ δὲ τὴν εἰρήνην πολλὰς ηὐξημένας οὔσας.

Β. Stu’dium (μελέτη, επιδίωξη) impe’rii et glo’riae saepe (συχνά) i’mpulit (ώθησε) Roma’nos ad bellum, quia Roma’nus po’pulus belico’sus fu’erat et mi’lites Romano’rum armis fe’rreis (σιδερένια) erant arma’ti. Morta’lium (θνητών) a’nimae post mortem sub terram, ad Pluto’nem infero’rum (των κατοίκων του κάτω κόσμου) regem a Mercu’rio (Ερμή), deo’rum nu’ntio (αγγελιοφόρο), duceba’ntur (οδηγούνταν). Graeci anti’qui co’rporis firmita’tem (σταθερότητα, δύναμη) adimira’ti sunt et athleta’rum in Oly’mpios ludos (αγώνες) victo’rias poe’tae cane’bant (υμνούσαν).

Σωστές απαντήσεις στην επαναληπτική 1η άσκηση (Μαθήματα 1 - 9).

Α. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ: 1 ( α ), 2 ( β ), 3 ( γ ), 4 ( γ ), 5 ( β ), 6 ( γ ), 7 ( γ ), 8 ( α ), 9 ( α), 10 ( β ), 11 ( β ), 12 ( β ), 13 ( β ), 14 ( α ), 15 ( γ ), 16 ( γ ), 17 ( γ ), 18 ( γ ), 19 ( β ), 20 (α,β,γ ), 21 ( β ), 22 ( α,β ), 23 ( β ), 24 ( α ), 25 ( γ ), 26 ( γ ), 27 ( β ), 28 ( γ ), 29 ( α ), 30 ( α ), 31 ( β ), 32 ( γ ), 33 ( α ), 34 ( β ), 35 ( γ ), 36 ( α ), 37 ( β ), 38 ( α ), 39 ( γ ), 40 ( α ).

Β. ΛΑΤΙΝΙΚΑ: 1 ( β ), 2 (α,β), 3 ( γ ), 4 ( β ), 5 ( γ ), 6 ( β ), 7 ( α ), 8 ( α ), 9 ( γ ), 10 ( γ ), 11 ( α ), 12 ( β ), 13 ( γ ), 14 ( γ ), 15 ( γ ), 16 ( α ), 17 ( γ ), 18 ( α ), 19 ( α ), 20 ( β ), 21 ( α ), 22 ( β ), 23 ( γ ), 24 ( α ), 25 ( γ ), 26 ( β ), 27 ( γ ), 28 ( β ), 29 ( α ), 30 ( γ ), 31 ( β ), 32 ( γ ), 33 ( α ), 34 ( β ), 35 ( α ), 36 ( α ), 37 ( γ ), 38 ( β ), 39 ( γ ), 40 ( β ).

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ Συγκριτική διδασκαλία των κλασικών γλωσσών Μάθημα 11